پدیده تغییراقلیم می تواند بر سیستم های مختلفی تاثیرگذار بگذارد که سیستم منابع آب از اصلی ترین آن ها است. در جدیدترین مطالعات نهایی گزارش ششم هیأت بین دولتی تغییراقلیم (IPCC) اعلام شد که دمای سطح زمین در آینده نیز افزایش خواهد یافت، حتی اگر بهترین سناریوها برای کاهش انتشار در نظر گرفته شود، این امر تا اواسط قرن جاری ادامه خواهد یافت. اگر تمام تمهیدات لازم برای انتشار گازهای گلخانه ای صورت گیرد گرمایش جهانی در حدود 5/1 تا 2 درجه در قرن 21 صورت خواهد گرفت و سبب افزایش فراوانی و شدت وقوع بارش های سیل آسا در آینده خواهد شد، بارش ها به صورت محلی و شدیدتر شده و مدیریت منابع آب نیازمند برنامه ریزی محلی می باشد و لازم است از استقرار مراکز متمرکز و یکنواخت در کنار حوضه ها پرهیز شود. همچنین در برنامه ریزی های منابع آب میزان طول دوره بازگشت برای رخداد یک حداکثر بارش محتمل می تواند دارای اهمیت باشد؛ زیرا وقوع رخداد سیلاب و شرایط حاد هیدرولوژیکی در اثر بارش های سیل آسا با دوره بازگشت ها متفاوت است. از طرفی بررسی تغییر اقلیم و پیامدهای آن بر فرآیندهای چرخه هیدرولوژیکی حوضه آبخیز به برنامه ریزان منابع آب برای چالش ها در دوره های آتی بسیار کمک خواهد کرد. بنابراین درک پویایی تغییرات عوامل اقلیمی و ساخت فضای جفرافیایی برای تعیین خطر سیل ضروری است. اخیراً واحد کمیسیون برنامه ریزی فضایی اروپا
(Space Program of the Union and the European Union Agency for the Space Program and Repealing Regulations) به اتخاذ یک رویکرد جدید در برابر سیل تاکید می کند. بر این اساس بخشنامه ای در مورد ارزیابی و مدیریت سیل در حال تدوین است. طبق بخشنامه پیشنهادی، کشورهای عضو برای شناسایی مناطق بالقوه طغیان سیلاب، مانند حوضه های رودخانه ای و مناطق ساحلی و سایر مناطق سیل خیز همکاری خواهند کرد. هر منطقه سیل خیز در زمینه ظرفیت رخداد خسارت بالفعل و بالقوه سیل تجزیه و تحلیل خواهد شد. نتیجه این تجزیه و تحلیل تهیه "نقشه های خطر سیل" است که از تولید برنامه های اقدام محلی تا منطقه ای براساس پیشگیری و حفاظت و آمادگی پشتیبانی خواهد کرد. تحلیل شرایط بالفعل و بالقوه رخداد سیل به کمک سامانه های اقلیمی و مدل سازی کمّی و بصری به وسیله نرم افزارهای جدید روشی کاراست که مستلزم تلفیق دقیق سنجه های فضایی در مطالعات آمایش شهری و سرزمینی است و استفاده از ابزارهای به روز و کارآمد شناسایی پیشامد بالقوه سیلاب را مقدور ساخته است. توسعه فناوری سنجش از دور، سامانه های پیش بینی آب و هوایی و سایر ابزارهای دقیق جهت پایش تغییراقلیم و پیش بینی انواع مخاطرات توسط بسیاری از کشورهای توسعه یافته انجام می شود. بنابراین توسعه و راه اندازی واحد زیرساخت داده های مکانی و تلفیق نتایج تحلیل فضایی از یک طرف و ادغام یکپارچه نقشه های خطر در مطالعات آمایش شهری و سرزمینی ضمن شناسایی سناریوهای آتی می تواند رویکردی اثرگذار جهت آمادگی با پیشامدهای غیرمترقبه از جمله سیل باشد.
دانشجوی دکتری آب و هواشناسی
دستهبندی: | نشریه الکترونیکی خرداد 1403 |
شماره مجله: | شماره 28 |
این صفحه را به اشتراک بگذارید
به این مجله امتیاز بدهید