مشارکت بخش خصوصی در صنعت آب و فاضلاب در کشورهای در حال توسعه، یکی از گزینه های مورد توجه در افزایش بهره وری می باشد. در مشارکت بخش خصوصی، تحقق منافع هر دو طرف عمومی وخصوصی، در نتیجه نهائی پروژه ها، بسیار حائز اهمیت است. هر چند افزایش کارائی و بهبود کیفیت خدمات از علل مهم همکاری با بخش خصوصی است، اما بهبود جریان مالی و افزایش سرمایه گذاری مهمترین علت این نوع قراردادهای همکاری است. در کشورهای در حال توسعه حدود %70 از کل سرمایه گذاری در این بخش توسط دولت، %20 توسط بخش خصوصی و مابقی توسط کمکهای رسمی توسعه ای تأمین می شود (نشریه آب و توسعه پایدار شماره 1 سال 1396) این در حالیست که در ایران سهم بخش خصوصی بسیار کمتر می باشد. در استان یزد در راستای افزایش بهره وری و پایین آمدن هزینه های دولت (در بخشهای اجرا و نگهداری)، اجرای بخشی از پروژه های مربوط به آب و فاضلاب به بخش خصوصی واگذار شده است به عنوان مثال اجرای شبکه جمع آوری فاضلاب و تصفیه خانه های فاضلاب شهری، شهرهای اردکان، بافق، میبد، مهریز و بخشی از شبکه فاضلاب شهر یزد به بخش خصوصی واگذار شده است که در این میان اجرای کامل شبکه و تصفیه خانه را بخش خصوصی انجام داده و از پساب تصفیه شده و به مدت معین، جهت مصارف بخش خصوصی، که اکثراً مصارف صنعتی می باشد، استفاده می نماید. در این میا ن 20 درصد از پساب تصفیه شده نیز در اختیار دولت (شرکتهای آب منطقه ای)، جهت مصرف تعادل بخشی آبخوان، قرار می گیرد. لازم به ذکر است با توجه به اینکه در چنین مواردی به دلیل اینکه کیفیت پساب برای مصرف کننده (بخش خصوصی) بسیار حیاتی می باشد، در پروژه های اجرا شده، کیفیت ساخت تصفیه خانه ها مطلوب و با بازدهی بالا گزارش گردیده و به تبع آن  20 درصد سهم پساب واگذار شده به دولت نیز دارای کیفیت مناسب خواهد بود که به مصارفی در راستای تعادل بخشی و جلوگیری از افت آبخوان اختصاص می یابد. یکی دیگر از موارد واگذار شده به بخش خصوصی در صنعت آب و فاضلاب این استان، شیرین سازی آب جهت مصرف شرب می باشد که در این راستا حجم مشخصی از آب نامتعارف (شور یا لب شور) در اختیار بخش خصوصی قرار می گیرد تا عملیات شیرین سازی توسط آن بخش انجام گیرد که در این خصوص با توجه به قرارداد منعقد شده، قسمتی از آب شیرین شده در اختیار شرب، قرار می گیرد و قسمتی نیز به بخش خصوصی اختصاص می یابد. لذا با توجه به اینکه تاکنون در اینچنین موارد، عملکرد بخش خصوصی مطلوب گزارش گردیده است، لذا به منظور افزایش بهره وری در بخش آب و فاضلاب، استفاده از پتانسیل بخش خصوصی توصیه می شود.   

ناهید غلام نژاد

مدیر محیط زیست و کیفیت منابع آب