آب به عنوان عامل مهم در بقای محیط زیست و رکن توسعه پایدار در جهان محسوب می‌شود. کشور ایران در منطقه‌ای از دنیا قرار دارد که تحت تأثیر شرایط اقلیمی و زیست‌محیطی، منابع آبی آن روز به روز کاهش‌یافته و تأمین آب مورد نیاز صنعت، کشاورزی و حتی آشامیدنی با مشکلات عدیده‌ای روبرو شده است.با افزایش جمعیت، توسعه کشاورزی بدون مدیریت صحیح منابع آبی و مصرف نادرست آب نیز در بخش‌های مختلف از جمله صنعت و شرب، فشار زیادی بر منابع آب کشور وارد کرده است.بحران آبی در کشور روز به روز تشدید می‌شود و نگرانی‌ها از آینده آبی ایران افزایش می‌یابد. امروزه از تامین آب، به عنوان یکی از بحران‌های اصلی کشورمان نام برده می‌شود در نتیجه، ادامه تولید پایدار نیازمند برخی زیرساخت‌ها از جمله تامین آب است. برای رسیدن به تولید پایدار و حفظ منابع آبی موجود در کشور، یک راهکار مهم وجود دارد که آن هم فرهنگ مصرف بهینه آب در تمامی ‌بخش‌ها است.یکی از مواردی که باید به کنترل و بهینه سازی مصرف آب در آن توجه ویژه شود، صنایع هستند. استفاده از آب در تمام صنایع امری رایج بوده و بدون حضور این ماده حیاتی، فعالیت‌های صنعتی غیر ممکن خواهد بود. مدیریت مصرف بهینه آب در صنایع امری است که اگر جدی گرفته نشود، بحران کم آبی را تبدیل به فاجعه‌ای غیر قابل کنترل می‌کند.هرچند که بخش صنعت به اندازه بخش کشاورزی وابسته به آب نیست اما مشکلات ناشی از کمبود آب دامن حوزه صنعت را نیز گرفته و در برخی نقاط تامین همان میزان آب اندک برای فعالیت صنایع نیز به یک چالش بدل شده است. در زمان حاضر کلید توسعه پایدار اقتصادی ایران در بخش صنعت، معدن و گردشگری با افزایش بهره وری به ازای آب مصرفی است.برآیندها نشان می دهد که آمایش سرزمین مناسب برای استقرار صنایع از نظر منابع آبی و تراکم جمعیت در استان ها در نظر گرفته نشده است ومکان یابی غیر کارشناسی ، احداث غیر اصولی و نسنجیده واحدهای صنعتی در برخی نقاط کشور، تشدید کمبود آب را به دنبال داشته است. نبود تکنولوژی به روز در صنایع آب بر، احداث این صنایع در مناطق خشک و کویری ایران بدون برنامه ریزی برای تامین آب و اعمال فشار بر مسئولان برای برداشت از سهم آب مصرفی مردم و کشاورزان را از دیگر مشکلات این بخش می توان بر شمرد.

می توان به این نکته اشاره کرد که کاربری آب در صنعت، علاوه بر توجه به استقرار بهینه صنایع از منظر دسترسی به آب، مواد اولیه و تحویل محصول به بازار، به ارتقای فناوری کاربرد آب در این بخش و بازچرخانی آن نیز نیاز دارد. این امر علاوه بر حفاظت از محیط زیست، می‌تواند فشار به منابع ارزشمند و حیاتی آبی را کاهش دهد.توجه به اصل توسعه پایدار، باز تخصیص و اعمال کاهش جدی برداشت از منابع آب زیرزمینی، بازچرخانی، اقتصاد آب، ایجاد سامانه‌های یکپارچه پایش و کنترل در محدوده حوضه‌های آبریز از جمله موارد مهم دیگری است که در صنعت آب مورد توجه است.توجه به این نکته مهم است که کاهش مصرف آب می‌تواند به کاهش مصرف انرژی نیز کمک کند. در صنعت می‌توان از راه‌کار‌های مختلفی برای کاهش مصرف آب استفاده کرد. در بسیاری از صنایع سنگین لازم نیست کیفیت آب مصرفی در حد آب آشامیدنی باشد؛ بنابراین استفاده از آب‌های تصفیه شده و بازچرخانی راهکاری قابل اعتناست.با این اوصاف، یکی از راه‌های مدیریت بهینه آب، صرفه‌جویی در مصرف آب و در عین حال بازچرخانی و جایگزینی آب مصرفی است.منابع آبی کشور محدود است و بر همین اساس ضروری است از این منابع به نحو مطلوبی استفاده شود؛ بازچرخانی آب آن هم پساب تصفیه‌شده و بهداشتی فاضلاب به دلیل پایداری آن، بهترین نوع منابع آبی برای مصارف صنعت و کشاورزی است.  

منا مسعودی (کارشناس حفاظت و بهره برداری از رودخانه ها)